Жыхар Рэчыцы распавёў аб знаходжанні ў мясцовым ізалятары пасля мірнага шэсця

Палеская Вясна 12.09.2020

13 жніўня ў Рэчыцы праходзіў мірны сход жыхароў, нязгодных з масавымі фальсыфікацыямі выбараў і гвалтам ад міліцыі, хваля якога пракацілася па краіне ў першыя дні пасля электаральнай кампаніі. Аднак на тым мірным шэсці ў Рэчыцы не абышлося без арыштаў удзельнікаў.

Герой публікацыі папрасіў сайт Речица LIVE не называць яго імя і прозвішча, бо яго вызвалілі з ізалятара на хвалі выбачэнняў міністра ўнутраных спраў Караева адразу пасля выкрыцця праўды пра зверствы міліцыянтаў у многіх гарадах. У яго, як і ў многіх, каго затрымалі на мірных сходах першых паслявыбарчых дзён, засталіся не адбытыя суткі арышту, прызначаныя суддзёй. Ён асцерагаецца, што ў выпадку апублічвання сваіх дадзеных можа справакаваць новае затрыманне і зняволенне.

Як распавёў рэчычанін, у адзін з вечароў праз некалькі дзён пасля выбараў калона дэманстрантаў спачатку рухалася па вуліцы Савецкай, а затым павярнула на Чапаева. І ў раёне скрыжавання Чапаева з Леніна пачаліся затрыманні. Многія людзі, асабліва мужчыны, пачалі разбягацца, бо ўжо ведалі, што да іх супрацоўнікі міліцыі па ўсёй Беларусі ставяцца асабліва жорстка. Нашага героя дагналі міліцыянты на аўтамабілі, падбеглі і збілі з ног. Ніхто не прадстаўляўся і ня паведамляў якія прэтэнзіі да яго. Яго проста скруцілі, надзелі кайданкі і, ужываючы сілу, прывялі ў канвойны аўтамабіль. Мужчына распавядае, што ён не супраціўляўся і не разумее, чым было апраўдана ўжыванне ў дачыненні да яго сілы і кайданкоў.

«Калі мяне даставілі ў РАУС, там пачалі ціснуць псіхалагічна. Мне ўвесь час казалі: "Так ты яшчэ дзіця, ты не разумееш куды палез! Ты хоць разумееш, што ты робіш? Чаго вы дамагаецеся? Вам у нашай краіне жыць дрэнна? Вы думаеце калі зменіце ўладу лепш будзе? " Было такое адчуванне, што яны проста замбаваныя нейкі прапагандай і не здольныя крытычна ацаніць сітуацыю. Таксама гаварылі пра наш нацыянальны сцяг, што яго нацысты падчас вайны выкарыстоўвалі, а мы, маўляў, цяпер з ім ходзім. Якія-небудзь довады ім прыводзіць было марна. Яны проста лічылі сябе вышэй, а нас усіх спрабавалі зняважыць, дэмаралізаваць. Разам са мной у РАУС было яшчэ некалькі чалавек. Добра, што нас хаця б не білі. Я ведаю, што ў іншых гарадах над людзьмі, затрыманымі на мірных сходах, здзекаваліся фізічна», – распавядае рэчычанін.

Пасля афармлення пратаколаў яго змясцілі ў камеру ізалятара часовага ўтрымання Рэчыцкага РАУС. Варта адзначыць, што гэта даволі новы будынак, пабудаваны ўсяго некалькі гадоў таму. І ўмовы ўтрымання там, адносна падобных устаноў у іншых гарадах, не вельмі кепскія.

Ізалятар часовага ўтрымання Рэчыцкага РАУС.

Як распавядае рэчычанін, там у акно трапляла дзённае святло. Хоць, незразумела для чаго практычна круглыя ​​суткі ў камеры гарэла лямпа штучнага асвятлення. У тым ліку ўначы. Праваабарончыя арганізацыі трактуюць тое, што ў месцах утрымання пад вартай не выключаюць асвятленне на ноч, як адну з разнавіднасцяў катаванняў. Бо чалавек пазбаўляецца магчымасці паўнавартаснага сну. Гэтак жа, паводле словаў мужчыны, у камерах Рэчыцкага ІЧУ падчас рэпрэсій за ажыццяўленне речичанами свайго права на выказванне думкі і мірныя сходы, не хапала месцаў для сну. У прыватнасці, ён знаходзіўся ў камеры, дзе было толькі 3 спальныя месцы, а людзей размяшчалася шасцёра. То бок, тры чалавекі спалі проста на падлозе.

Ім выдалі толькі матрацы і падушкі. Бялізны не было. Некалькі сутак наш герой не меў і коўдры, хоць ноччу ў камеры было даволі халаднавата.

Прыніжаючым чалавечую годнасць зваротам лічаць праваабаронцы і размяшчэнне туалета проста ў камеры без якіх-небудзь дзвярэй. Ды яшчэ і на дзвярны праём, не закрыты дзвярыма, накіравана камера відэаназірання. Гэта значыць, калі затрыманы або арыштаваны спраўляе свае натуральныя патрэбы, ён вымушаны гэта рабіць на вачах у астатніх сядзельцаў і персаналу ІЧУ.

Як паведаміў рэчычанін, за ўвесь час зняволення яго і іншых арыштаваных ні разу не выводзілі на шпацыр. Адсутнічала магчымасць прыняць душ нават у тых, хто сядзеў там даволі працяглыя тэрміны.

Затрыманых на мірных сходах рэчычан не вазілі ў суд. Суддзі праводзілі разгляды адміністрацыйных справаў проста ў будынку ІЧУ, куды патрапіць слухачам і сваякам было немагчыма.

Ужо 16 жніўня затрыманых пачалі адпускаць. Пры гэтым іх прымушалі падпісваць нейкую паперу, чытаць якую не давалі часу, а крычалі, што гэта папярэджанне аб тым, што, калі іх яшчэ раз заўважаць на масавых мерапрыемствах, на іх завядуць крымінальную справу і прыцягнуць да крымінальнай адказнасці. Пасля падпісання такой паперы выйшаў на свабоду і герой нашай публікацыі.

Расказанае жыхаром Рэчыцы мы папрасілі пракаментаваць рэчыцкага журналіста і праваабаронцу праваабарончага цэнтра "Вясна" Андрэя Мядзведзева:

«Вядома ж, праваабаронцы лічаць дзеючы ў нашай краіне закон" Аб масавых мерапрыемствах " не адпаведным ні Усеагульнай дэкларацыі правоў чалавека, ні Міжнароднаму пакту аб грамадзянскіх і палітычных правах, ратыфікаваным Беларуссю, ні нашай нацыянальнай Канстытуцыі. І гэта меркаванне не толькі беларускіх праваабаронцаў, але і Камітэта ААН па правах чалавека - галоўнага міжнароднага органа ў гэтай сферы, які шматкроць выказваў уладам Беларусі рэкамендацыі прывесці нацыянальнае заканадаўства ў гэтай сферы ў адпаведнасць з міжнароднымі стандартамі. Гэта значыць, з пункту гледжання правоў чалавека, само па сабе затрыманне і арышт людзей за ажыццяўленне права на мірныя сходы і выказванне свайго меркавання, што і адбылося ў дадзеным выпадку, не можа лічыцца правамерным.
Што ж тычыцца абыходжання супрацоўнікаў органаў унутраных спраў з затрыманымі ў Рэчыцкім РАУС то, вядома, тое, што тут людзей не збівалі, у сённяшняй сітуацыі ў краіне, варта адзначыць як станоўчы момант. Аднак, не трэба і дзякаваць рэчыцкай міліцыі за тое, што яна не біла і не катавала затрыманых, як гэта рабілі, напрыклад, супрацоўнікі Мазырскага РАУС, бо катаванні і збіццё цалкам забароненыя, з’яўляюцца злачынствам, якое не мае тэрміну даўніны. А вось паказаць непрымальнасць маральнага ціску і прыніжэння затрыманых, а таксама ўжывання сілы і спецсродкаў да тых, хто не аказвае непадпарадкавання або супраціву, неабходна!
Варта адзначыць, што ажыццяўленне судовых разглядаў не ў памяшканнях суда, а ў месцах зняволення, пазбаўляе судовае пасяджэнне аднаго з галоўных прынцыпаў - адкрытасці, і, вядома ж, не прымальна ў цывілізаваным грамадстве.
Датычна ўмоў утрымання ў ізалятары часовага ўтрымання, я ўспамінаю, як былы начальнік РАУС Андрэй Сілкоў ў адным з інтэрв'ю мясцовай дзяржаўнай газеце ў 2013 годзе абяцаў зрабіць падарунак гораду да яго 800-гадовага юбілею ў выглядзе новага ІЧУ, дзе ўсё будзе зроблена па ўсіх стандартах ўтрымання людзей пад вартай. Праўда, тады дабудаваць ізалятар не паспелі і «падарунак да юбілею горада» ў выглядзе новай турмы не атрымаўся. ІЧУ ўвялі толькі пару гадоў таму. І можна было б разлічваць на тое, што там сапраўды ўсё будзе ў парадку з поўным выкананнем правоў чалавека. Аднак, як аказалася, гэта не так. Незразумела, навошта ўсю ноч трымаць уключаным штучнае асвятленне, чаму туалет не аддзелены дзвярыма, чаму людзі не забяспечваюцца пасцельнай бялізнай і пітной вадой, не выводзяцца на свежае паветра для прагулкі. Усё гэта - парушэнні, якіх у новым рэчыцкім ІЧУ можна было б пазбегнуць.
Асабліва хацелася б звярнуць увагу на прымус падпісання нейкага дакумента, пра нібыта крымінальную адказнасць за паўторнае затрыманне на несанкцыянаваным уладамі мірным сходзе. За гэта нават паводле цяперашняга беларускага заканадаўства магчыма толькі адміністрацыйная адказнасць па частцы трэцяй таго ж артыкулу 23.34 КабАП. Там санкцыя - толькі крыху большы памер штрафу і такой жа працягласці арышт. Крымінальная адказнасць можа наступіць толькі ў выпадку, калі дзеянні дэманстрантаў пацягнулі гібель чалавека, прычыненне цяжкага цялеснага пашкоджання або прычыненне шкоды маёмасці ў буйным памеры. Але ў такім выпадку гэта ўжо будуць не мірныя сходы і пад абарону міжнароднага права на мірныя сходы яны трапляць не будуць. Пакуль, за час пратэстнага руху пасля апошніх выбараў у Беларусі, усё сходы грамадзян ва ўсіх гарадах насілі мірны характар, а смерці, цяжкія цялесныя пашкоджанні і пашкоджанні вітрын, аўтамабіляў і іншай маёмасці цягнуць дзеянні, якія здзяйсняюць выключна супрацоўнікі міліцыі».

АГ